ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΝΕΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ

Μετά από τις κινητοποιήσεις μας και κυρίως μετά την κατάληψη των κεντρικών υπηρεσιών της Αθήνας επί τριήμερο, η πρόεδρος του ΟΚΑΝΑ δέχθηκε να συναντήσει τους εργαζόμενους και ζήτησε γραπτό κείμενο με τις προτάσεις του Συλλόγου εργαζομένων. Κατόπιν αυτού η Επιστημονική Επιτροπή του Συλλόγου (ΕΠΕΣΥ) πρότεινε τα ακόλουθα: 

Πρόταση της ΕΠΕΣΥ για τον σχεδιασμό ανάπτυξης μονάδων υποκατάστασης του ΟΚΑΝΑ στα Νοσοκομεία του ΕΣΥ

Η πρόταση που ακολουθεί βασίζεται στις εξής παραμέτρους:

• Εξασφάλιση ποιοτικών χαρακτηριστικών όσον αφορά την παροχή υπηρεσιών στις νέες δομές που προβλέπεται να λειτουργήσουν το επόμενο διάστημα
• Διατήρηση της μορφής του ΟΚΑΝΑ, όσον αφορά τον συντονιστικό- εποπτικό του ρόλο
• Διατήρηση των δομών που λειτουργούν έξω από το πλαίσιο της υποκατάστασης (στεγνά προγράμματα: ΑΤΡΑΠΟΣ, ΓΕΦΥΡΑ, ΕΚΕΚ, Επανένταξη, ΜΑΒΗ, Στέκι) καθώς και ανάπτυξη νέων που καθίστανται απαραίτητες μετά τις νέες εξελίξεις (Κέντρο Εκπαίδευσης, ενίσχυση της Διεύθυνσης Θεραπείας με επικέντρωση στην εποπτεία των νέων δομών στα νοσοκομεία)
• Διασφάλιση των υφιστάμενων θέσεων εργασίας των εργαζομένων του ΟΚΑΝΑ

Η διασφάλιση των θέσεων εργασίας αποτελεί κεντρικό ζήτημα, όχι μόνο για τους εργαζόμενους αλλά και για τους θεραπευόμενους, καθώς αποτελεί την ικανή και αναγκαία συνθήκη για την διασφάλιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Θεωρούμε ότι η πρόταση πλαισίου λειτουργίας των Μονάδων Υποκατάστασης, που είχαμε καταθέσει πριν από έναν χρόνο στη Διοίκηση του Οργανισμού αποτελεί μια αρχική βάση, καθώς στην περίπτωση που είχαμε μια πλήρη υιοθέτηση της πρότασής μας, θα εξασφαλιζόταν τόσο οι θέσεις εργασίας όσο και η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Είναι ωστόσο προφανές ότι στις παρούσες συνθήκες αυτή η πρόταση δεν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή χωρίς τροποποιήσεις για το σύνολο των νέων μονάδων, καθώς θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τόσο τα χωροταξικά δεδομένα (ορισμένες δομές έχουν περιορισμένους χώρους) όσο και ο σκοπός ορισμένων μονάδων (π.χ στις μονάδες συνταγογράφησης ισχύουν διαφορετικά δεδομένα).

Ακόμη και αν δεν είναι δυνατό να υιοθετηθούν πλήρως οι προτάσεις μας σχετικά με το πλαίσιο λειτουργίας, μια μελέτη του υπάρχοντος προσωπικού ανά ειδικότητα και αριθμό εργαζομένων, μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι εφόσον δεν καταργηθούν οι δομές του ΟΚΑΝΑ που δεν εμπλέκονται με την υποκατάσταση, τότε οι θέσεις εργασίας είναι εξασφαλισμένες στο βαθμό, που η Διοίκηση του Οργανισμού δεσμευτεί ότι οι νέες δομές στα νοσοκομεία θα στελεχωθούν αρχικά με το υπάρχον προσωπικό του ΟΚΑΝΑ και στην συνέχεια εφόσον υπάρχουν κενά θα καλυφθούν από το προσωπικό του ΕΣΥ, το οποίο και θα εκπαιδευτεί κατάλληλα.

Όσον αφορά την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών θεωρούμε ότι για να λειτουργήσει αποτελεσματικά και με ασφάλεια ένα πρόγραμμα χορήγησης υποκαταστάτων θα πρέπει να πληρούνται κάποιες ελάχιστες προϋποθέσεις έτσι ώστε :

• Να αντιμετωπίζονται σφαιρικά τα ψυχιατρικά, σωματικά και κοινωνικά προβλήματα που συνυπάρχουν με τη χρήση ηρωίνης .
• Να παρέχεται η κατάλληλη ψυχοθεραπευτική στήριξη ώστε να δίνεται η δυνατότητα για ομαλή επανένταξη των θεραπευομένων στην κοινωνία.
• Να παρέχεται η κατάλληλη ιατρική και νοσηλευτική φροντίδα τόσο κατά την αρχική φάση σταθεροποίησης  - ώστε και ο ίδιος ο ασθενής να είναι ασφαλής, και να αποφευχθεί η διασπορά του υποκαταστάτου στην κοινότητα- όσο και κατά τη διάρκεια όλης της θεραπείας για την αντιμετώπιση οξέων ή χρόνιων καταστάσεων που συνοδεύουν την εξάρτηση (πχ πρόληψη και θεραπεία μεταδοτικών νόσων, οξέα ή χρόνια ψυχιατρικά περιστατικά κλπ).

Με βάση τα παραπάνω, η στελέχωση των δομών που πρόκειται να λειτουργήσουν στα νοσοκομεία δεν μπορεί παρά να γίνει κατά προτεραιότητα από το προσωπικό του ΟΚΑΝΑ, το οποίο είναι εξειδικευμένο και έχει μακρόχρονη εμπειρία στον τομέα της τοξικοεξάρτησης και των προγραμμάτων υποκατάστασης. Συγκεκριμένα πιστεύουμε ότι οι ελάχιστες προϋποθέσεις λειτουργίας μονάδων υποκατάστασης στα πλαίσια το ΕΣΥ είναι οι ακόλουθες:

Α. Δομές Μεθαδόνης

Για τη λειτουργία μονάδων χορήγησης μεθαδόνης με δυναμικότητα περίπου 250 θεραπευομένων και επταήμερη λειτουργία, απαιτούνται τουλάχιστον:

·         3 ψυχιάτροι

·         1 παθολόγος

·         1 φαρμακοποιός

·         5 θεραπευτές, εκ των οποίων οι 2 τουλάχιστον κοινωνικοί λειτουργοί

·         5 νοσηλευτές

·         1 διοικητικός υπάλληλος

·         1 λογιστής

·         1 προγραμματιστής Η\Υ

·         4 φύλακες

·         Προσωπικό καθαριότητας

Β. Δομές Βουπρενορφίνης

Για τη λειτουργία μονάδων χορήγησης βουπρενορφίνης με δυναμικότητα 120  θεραπευομένων και πενθήμερη λειτουργία, απαιτούνται τουλάχιστον:

·         1 ψυχιάτρος

·         1 παθολόγος (ανά 2 μονάδες)

·         2 θεραπευτές, εκ των οποίων o 1 τουλάχιστον κοινωνικός λειτουργός

·         3 νοσηλευτές

·         1 διοικητικός υπάλληλος

·         2 φύλακες

·         Προσωπικό καθαριότητας

·         1 λογιστής (ανά 3 μονάδες)

·         1 φαρμακοποιός (επικουρικός έλεγχος της διαδικασίας διακίνησης του υποκαταστάτου) (ανά 3 μονάδες)

Επιπρόσθετα θεωρούμε ότι για την εύρυθμη και ασφαλή λειτουργία των μονάδων είναι απαραίτητο να εξασφαλίζονται οι ελάχιστες κτιριακές προδιαγραφές. Για το λόγο αυτό, εκτός από τους χώρους χορήγησης, οι οποίοι πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους την ιδιαιτερότητα του κάθε υποκατάστατου (πχ επιτηρούμενη χορήγηση βουπρενορφίνης) και τους χώρους ουροληψιών των ασθενών, οι οποίοι πρέπει να σέβονται την αξιοπρέπεια των ασθενών, είναι απαραίτητη και η ύπαρξη των κάτωθι χώρων:

·         Γραφεία ιατρών και θεραπευτών

·         Χώρος για παθολογική εξέταση

·         Χώρος ομαδικών συναντήσεων

·         Χώρος εργασίας φαρμακοποιού (για τις μονάδες μεθαδόνης)

·         Χώρος διοικητικής υποστήριξης

·         Χώρος αναμονής θεραπευομένων

·         WC προσωπικού

Τέλος σε όλους τους παραπάνω χώρους θα πρέπει να υπάρχει επαρκής φυσικός αερισμός και φωτισμός, έτσι ώστε να αποφεύγεται η διασπορά λοιμώξεων, οι οποίες ως γνωστό είναι συχνές στον συγκεκριμένο πληθυσμό ασθενών (πχ φυματίωση).

Με εκτίμηση

Η Επιστημονική Επιτροπή

του Συλλόγου Εργαζομένων του ΟΚΑΝΑ