ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ

Μετά τις υπουργικές εξαγγελίες και την έκφραση της αντίθεσής μας στα ...μεγαλόπνοα κυβερνητικά σχέδια, δελτία τύπου εξέδωσαν τόσο το ΚΕΘΕΑ όσο και το 18ΑΝΩ.
Δελτίο Τύπου ΚΕΘΕΑ :
                                                                             Αθήνα, 22 Ιουλίου 2011

"Οι πρόσφατες ανακοινώσεις του Υπουργού Υγείας για τα προγράμματα υποκατάστασης του ΟΚΑΝΑ στα νοσοκομεία και οι συνεχιζόμενες παλινωδίες και αντιπαραθέσεις φέρνουν στην επιφάνεια την προχειρότητα και την αποσπασματικότητα με την οποία αντιμετωπίζεται το πρόβλημα των ναρκωτικών, και μάλιστα σε μια περίοδο κρίσης που οξύνει τα προβλήματα των εξαρτημένων και ευνοεί την εξάπλωση διαφόρων μορφών εθισμού. Απαξιώνονται υπηρεσίες που στοχεύουν στην απεξάρτηση και την κοινωνική επανένταξη των εξαρτημένων και προβάλλεται το υποκατάστατο ως θαυματουργή λύση εξπρές στις επιπτώσεις της ουσιοεξάρτησης στους εξαρτημένους και την κοινωνία. Επίσης, αγνοείται οποιαδήποτε ενέργεια είχε δρομολογηθεί μέχρι τώρα για το εθνικό σχέδιο δράσης, που βρίσκεται στο… χρονοντούλαπο της ιστορίας από το 2010 τέτοια εποχή, στο οποίο είχαν κληθεί να συμμετέχουν και οι φορείς απεξάρτησης.

Το ΚΕΘΕΑ με κανέναν τρόπο δεν συναινεί ούτε θα γίνει συνένοχος στην πολιτική αυτή, αν και επιχειρείται να χρησιμοποιηθεί ως άλλοθι για την εφαρμογή της με το πρόσχημα της ενίσχυσης της χρηματοδότησής του… στο μέλλον.

Οι διαβεβαιώσεις αυτές απέχουν πολύ από την πραγματικότητα. Η χρηματοδότηση του ΚΕΘΕΑ μειώνεται σταθερά μέχρι σήμερα και οι περιορισμένοι πόροι μαζί με το πάγωμα των προσλήψεων τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουν δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στη λειτουργία των υφιστάμενων μονάδων, ενώ καθιστούν αδύνατη πλέον την ανταπόκριση του Οργανισμού στα πάνω από 20 αιτήματα των τοπικών κοινωνιών για δημιουργία νέων μονάδων.

Την ίδια στιγμή που η ανεργία και η εξαθλίωση φέρνουν περισσότερους ανθρώπους στη χρήση και την εξάρτηση και η κατάσταση στις φυλακές έχει γίνει ασφυκτική, συνεχίζεται η πολιτική της ποινικής καταστολής, η οποία συνεπικουρείται από τη φαρμακευτική καταστολή για τους εξαρτημένους εντός και εκτός του σωφρονιστικού συστήματος. Ωστόσο, τα αδιέξοδα για τους ίδιους και τις οικογένειές τους θα παραμένουν όσο δεν τους δίνεται η δυνατότητα πρόσβασης σε υπηρεσίες απεξάρτησης και κοινωνικής επανένταξης.

Το ΚΕΘΕΑ εξακολουθεί να υποστηρίζει τον πλουραλισμό στη θεραπεία με την εφαρμογή προγραμμάτων υψηλών προδιαγραφών και τη διευκόλυνση της πρόσβασης στα θεραπευτικά προγράμματα, ενώ αντιτίθεται στις πολιτικές που διαιωνίζουν το πρόβλημα της εξάρτησης είτε με παράνομες είτε με νόμιμες ουσίες στο πλαίσιο της συντήρησης χωρίς προδιαγραφές.

Η συνεχής αύξηση της «λίστας της ντροπής» είναι απόρροια της αντίληψης ότι υπάρχουν άνθρωποι καταδικασμένοι να ζήσουν και να πεθάνουν εξαρτημένοι, και των πρακτικών -ειδικών και υπευθύνων– που οδήγησαν στην απαξίωση τα προγράμματα υποκατάστασης.

Η εμμονή στην πολιτική αυτή είναι καταδικασμένη στην πράξη, όπως έχει αποδειχθεί. Η περεταίρω υποβάθμιση των προγραμμάτων υποκατάστασης, όπως προτείνεται σήμερα, θα εξακολουθήσει να κρατάει ανοιχτό το πιθάρι των Δαναΐδων."

Δελτίο τύπου 18ΑΝΩ:
                                                                                                                                                   26.07.11

"Από κυβερνητικούς κύκλους προωθείται συστηματικά, με τη συνδρομή, μάλιστα, τηλεοπτικών εκπομπών υψηλής τηλεθέασης, η αντίληψη ότι η τοξικομανία αποτελεί «χρόνια ανίατη νόσο», που η θεραπεία της συνίσταται στη χορήγηση υποκατάστατων των ναρκωτικών, περίπου σαν την ινσουλίνη του διαβητικού!

Μ’ αυτό τον τρόπο, ανάγοντας αυθαίρετα στην ιατρική παθολογία τον κοινωνικό βασικά χαρακτήρα του πολύπλοκου και πολυπαραγοντικού φαινομένου της τοξικομανίας επιχειρείται η απενοχοποίηση της κοινωνίας και η άρνηση των αρμοδίων να αντιμετωπίσουν τους γενεσιουργούς παράγοντες. Όμως, η αύξηση κατά γεωμετρική πρόοδο του αριθμού των εξαρτημένων ατόμων, όλο και πιο νέων ηλικιών, από όλα τα κοινωνικά στρώματα αποτελεί - όπως αποδεικνύουν έγκυρες επιστημονικές έρευνες - συνάρτηση της χωρίς προηγούμενο οικονομικής κρίσης που μαστίζει την κοινωνία. Οι νέοι που στρέφονται στα ναρκωτικά είναι οι πιο ευαίσθητοι δέκτες αυτής της συστημικής κρίσης, που οδηγεί στον κατακερματισμό του κοινωνικού ιστού, αρχίζοντας από τα πιο αδύναμα στοιχεία του.

Αυτό που επιζητούν, πέρα από τους ιδιαίτερους για τον καθένα λόγους, είναι η φυγή από μια πραγματικότητα που τους πνίγει, που δεν δίνει ευκαιρίες, δεν δημιουργεί ορίζοντες στη ζωή τους, δεν ανοίγει ένα δρόμο στο μέλλον. Είναι αυτή η «γενιά χωρίς μέλλον» που ωθείται στο να λειτουργεί αυτοκαταστροφικά παίζοντας διαρκώς ένα παιχνίδι ρώσικης ρουλέτας με το θάνατο.

Αντιμέτωποι με αυτό το κοινωνικό πρόβλημα και τις δραματικές του επιπτώσεις σε όλα τα επίπεδα οι κατά καιρούς αρμόδιοι έρχονται να προτείνουν τις δικές τους «λύσεις», είτε προς την κατεύθυνση της καταστολής, της αστυνόμευσης, του ρατσιστικού διωγμού των εξαρτημένων ατόμων, είτε προς την κατεύθυνση της ελεύθερης διανομής των ναρκωτικών ή των υποκαταστάτων τους, τύπου Freedman. Οι πολιτικές που εφαρμόζονται και προς τις δύο κατευθύνσεις δεν αποτελούν απλά και μόνο μια κακή διαχείριση του προβλήματος της τοξικομανίας αλλά δημιουργούν και νέα ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα σ΄ αυτόν το πολύπαθο χώρο.

Αυτές τις μέρες ακούσαμε άλλον ένα αρμόδιο, τον υπουργό υγείας, να προτείνει τη δική του «λύση» με βάση τη λογική της πιο άγριας νεοφιλελεύθερης πολιτικής για την υγεία όπου γνώμονας κάθε απόφασης είναι οι περικοπές κοινωνικών δαπανών, η με κάθε θυσία μείωση του κόστους. Η λύση αυτή περνά όπως φάνηκε στη συνέντευξη Τύπου της 18/7/2011, μέσα από την κατάργηση, ουσιαστικά, των προγραμμάτων υποκατάστασης του ΟΚΑΝΑ και τη χορήγηση από φαρμακεία, ίσως και αυτόματα μηχανήματα (;) των υποκαταστάτων των ναρκωτικών , που είναι αποδεδειγμένο επιστημονικά ότι αποτελούν ουσίες εξαιρετικά εξαρτησιογόνες , σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα (όπως με τη μεθαδόνη) με μοιραίες συνέπειες !

Μια τέτοια πολιτική, αν εφαρμοσθεί - ακριβώς επειδή θα διευκολύνει την πρόσβαση στα υποκατάστατα, θα οδηγήσει στην ακόμα μεγαλύτερη διάδοση των ναρκωτικών, σε ακόμα περισσότερους θανάτους, ακόμα μεγαλύτερα κοινωνικά δεινά! Μέσα σε συνθήκες καταστροφής του κράτους πρόνοιας, μαζικής ανεργίας των νέων, οικονομικής εξαθλίωσης και κοινωνικής και ατομικής ανασφάλειας, αυτή η πολιτική, γίνεται όχι απλά επικίνδυνη, αλλά καταστροφική. Η αντιμετώπιση του προβλήματος των ναρκωτικών είναι ένα πολύ σοβαρό επιστημονικό ζήτημα, που δεν μπορεί να μπει στον προκρούστη των απαιτήσεων της τρόικας και των μεσοπρόθεσμων προγραμμάτων. Ο τοξικομανής πρέπει να έχει τη δυνατότητα να επιλέγει ο ίδιος το πρόγραμμα που του ταιριάζει και να εντάσσεται σ΄αυτό με τη θέλησή του.

Έχουν δοθεί τις προηγούμενες δεκαετίες μεγάλοι αγώνες στην Ευρώπη και στη χώρα μας για να πάψει να θεωρείται «μη δυνάμενος» και να καταργηθεί η βαρβαρότητα της «αναγκαστικής αποτοξίνωσης». Για να μπορεί όμως να επιλέγει χρειάζεται να υπάρχουν και να λειτουργούν με όλες τις επιστημονικές προδιαγραφές, όλα τα προγράμματα όλων των τύπων. Σ΄ αυτά συμπεριλαμβάνονται και τα προγράμματα του ΟΚΑΝΑ, που δεν έχουν τον χαρακτήρα της θεραπείας απεξάρτησης, αποτελούν, όμως, με τη λογική του «περιορισμού της βλάβης», ένα τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος, που μπορεί ο ίδιος ο τοξικομανής να επιλέξει.

Από αυτήν την άποψη, υπερασπιζόμαστε τους αγώνες των εργαζομένων στον ΟΚΑΝΑ, που βρίσκονται αυτή τη στιγμή αντιμέτωποι με το ενδεχόμενο της κατάργησης των προγραμμάτων, με ότι αυτό συνεπάγεται… Τα θεραπευτικά προγράμματα απεξάρτησης , τα «στεγνά» προγράμματα της δημόσιας και δωρεάν απεξάρτησης που πραγματικά συνθλίβονται στις μυλόπετρες της εφαρμοζόμενης «μνημονιακής» πολιτικής χρειάζονται, όπως άλλωστε όλα τα προγράμματα, κρατικούς πόρους για να λειτουργήσουν με επιστημονική επάρκεια και να καλύψουν τις τεράστιες ανάγκες που υπάρχουν στο χώρο της απεξάρτησης , και σ’ αυτές κερδοσκοπούν τα παράνομα «μαγαζάκια» της απεξάρτησης που δεν αγγίζει κανένας αρμόδιος. (βλέπε « Άγιος Νικόλαος» !!)

Όμως η αναγκαία κρατική επιχορήγηση τους δεν μπορεί με κανένα τρόπο να γίνει το άλλοθι της κατάργησης ήδη λειτουργούντων προγραμμάτων ή συγχωνεύσεων διαφόρων τύπων. Είναι φανερό από τις δηλώσεις του Υπουργού Υγείας ότι επιχειρείται η αντιμετώπιση του προβλήματος των ναρκωτικών, όχι από τη σκοπιά των κοινωνικών αναγκών που διογκώνονται, αλλά από τη σκοπιά του μεσοπρόθεσμου προγράμματος, των απαιτήσεων του χρηματιστικού κεφαλαίου, του ΔΝΤ και της Ε.Ε που αλυσοδένουν τη χώρα.

Πίσω από τα σχέδια του, δεν βρίσκεται τόσο η κατάργηση της «λίστας της ντροπής», όπως ισχυρίζεται, όσο η προσαρμογή του στις έξωθεν απαιτήσεις για «αιματηρές» περικοπές. Γιατί, η «λίστα της ντροπής» δεν καταργείται με μέτρα σαν αυτά που ανακοίνωσε, για τη συνταγογράφηση υποκατάστατων και εκτέλεση των συνταγών από τα φαρμακεία, καταργώντας και τους τελευταίους περιορισμούς στη χορήγησή τους.

Τέτοια μέτρα, αντίθετα, διευκολύνουν την πρόσβαση σ’ αυτές τις εξαρτησιογόνες ουσίες και δημιουργούν όρους ακόμα μεγαλύτερης διάδοσης της χρήσης ουσιών από ακόμα περισσότερους νέους, που συνθλίβονται κάτω από το βάρος της κρίσης! Οι εργαζόμενοι στο χώρο των εξαρτήσεων και της υγείας γενικώτερα, έχουν υποχρέωση να αποκρούσουν αυτά τα καταστροφικά για το κοινωνικό σύνολο σχέδια και να ανατρέψουν αυτή τη νεοφιλελεύθερη πολιτική, στην πιο άγρια και βάρβαρη μορφή της, που ισοπεδώνει τα πάντα.

Η Επιστημονικά Υπεύθυνη της Μονάδας Απεξάρτησης 18 ΑΝΩ

Δρ. Κατερίνα Μάτσα

Ψυχίατρος